Matthew 12

Tika na tinir ure ra Bung Sabat

(Mat 2:23-28; Luk 6:1-5)

1Ta nam ra kilala Iesu i vanavana alalu ta ra umauma na kon ta ra Bung Sabat; ma kana tarai na vartovo dia mulmulum ma dia vura doko pa ta umana kon ma dia en ia. 2Ba ra umana Parisaio dia gire, dia tatike tana: Kaum tarai na vartovo dia pait ra mangamangana pa i ko ta ra Bung Sabat. 3Ma i tatike ta diat: Dave, pa ava ga luk boko nam David i ga pait ia ba i mulmulum ma diat bula dia varagur me? 4Ba i ga ruk ta ra pal kai God, ma i ga en ra gem na ginigira, nina i tabu ba na en ia, ma i tabu bula ta diat dia varait me, adiat ika ra umana tena tinabar? 5Ma pa ava ga luk ia bula ta ra tinata na varkurai ba ra umana tena tinabar ta ra Bungbung Sabat ta ra pal na vartabar dia papalum taun ra Bung Sabat ma pa dia kaina tana? 6Go iau tatike ta vavat: Tikai go kari i ngala ta dir ma ra pal na vartabar. 7Gala ava tar nunure ra tinata dari: Iau mainge ra varmari, ma vakir ra tinabar, gala pa avat a takun diat pa dia kaina. 8Tago Natu i ra tutana ia ra luluai i ra Bung Sabat.

A tutana nina i li ra limana

(Mar 3:1-6; Luk 6:6-11)

9Ma i vana kan diat ma i ruk ta kadia pal na lotu; 10ma tika na tutana tana i li ra limana. Ma dia tir Iesu dari: I takodo ba da valagar ta ra Bung Sabat ba pata? upi diat a vartakun ure. 11Ma i tatike ta diat: To ia ta vavat ba kana ta kopono sip, ma i bura ta ra tung ta ra Bung Sabat, ma pa na vatur ia ma pa na puak vaarike pa mule? 12A tutana iat i boina ta go ra sip. Damana i takodo ba da pait ra bo na mangamangana mutu ta ra Bung Sabat. 13Ma i biti tai ra tutana: Una tulae ra limam. Ma i tulue kodoa, ma i tar ung mulai da ta ra tikai. 14A umana Parisaio dia irop, ma dia tir vargiliane diat upi da doko davatane?

A tultul nina ba God i ga pilak pa ia

15Iesu i nunure, ma i vana kan nam ra pal, ma mangoro dia mur ia ma i valagar pa diat par, 16ma i tigal diat, ba koko diat a varvarveai tana, 17upi na ot muka ra tinata kai Iesaia ra propet, dari:

18“Go kaugu tultul iau tar pilak pa ia;
Ia kaugu bul na vakak, a balagu i gugu tana;
Ina vaki ra Tulungeagu tana,
Ma na ve tar ra varkurai takodo tai ra lavur Tematana.
19Pa na vartoto, pa na kukula,
Ma pa ta na valongore ra nilaina ta ra lavur nga.
20Pa na pit ra vuvur i talikun,
Ma pa na pun ra vinau na lamp ba i mi boko,
Tuk ta nam ra kilala ba i ga tul vaarike ra varkurai upi na vatur ra niongor.
21A lavur Tematana diat a nurnur ta ra iangina.”

Iesu dir ma Beelsebul

(Mar 3:20-30; Luk 11:14-23)

22Dia ben tikai tadav ia ba ra tabaran i ovai tana, ma i pula, ma i bombom bula, ma i valagar pa ia, ma ra bombom i tata mulai, ma i nana bula. 23Ma ra kor na tarai dia kaian tana, ma dia titir ba: Go bar natu i David? 24Ba ra umana Parisaio dia valongore, dia biti: Go ra tutana i okole vue ra lavur tabaran ma ra dekdek tai Beelsebul, a luluai kai ra lavur tabaran. 25Ma i nunure ra nuknuk i diat, ma i biti ta diat: A lavur vuna gunan ba dia varubu vargil mulai ka, diat a tamtavul uka, ma ra lavur pia na pal ba ra lavur gunan dia varubu vargil mulai ka, pa diat a tur tukum. 26Ba Satan na okole vue Satan, i varubu mulai ka me, ma kana varkurai na tur dave? 27Ba iau okole vue ra umana tabaran ma ra dekdek i Beelsebul, a umana natu i vavat dia okole vue diat ma ra dekdek kai ia? Go diat dia kure avat. 28Ba iau okole vue ra umana tabaran ma ra Tulungea i God, ava nunure tana ba ra varkurai kai God i tar vut pire vavat. 29Ta tikai na ruk dave ta ra kuba i ra tena ongor, ma na vakaina kana vurvur magit ona pa i vi value? Ma ona i tar vi value, na vakaina muka ra kubana. 30Nam ba pa i maravut iau, i tur bat ika iau, ma nam ba pa i varurue maravut iau, i imimire vue kan iau. 31Ma iau tatike ta vavat: Da re vue ra lavur varpiam par kai ra tarai, ma ra varvul bula; ma ra varvul ure ra Takodo na Tulungen pa da re vue muka. 32Ba tikai na tatike ta kaina tinata ure Natu i ra tutana, da re vue; ia kaka ba tikai na tatike ta kaina tinata ure ra Takodo na Tulungen, pa da re vue ta ra nilaun ra pia, ma pa da re vue bula ta ra nilaun namur.

A davai ma ra vuaina tana

(Luk 6:43-45)

33Ba avat a vaume ra bo na davai, ma ra vuaina na boina bula; ba avat a vaume ra kaina davai ma ra vuaina na kaina bula; tago di vakilang ra davai ma ra vuaina. 34Avat a umana natu i ra umana vui, avat a umana kaina, avat a tatike davatane ra bo na tinata? Tago ra ngie i dat i tatike nam ra bala i dat i buka me. 35A bo na tutana i kap vaarike ra bo na magit ta kana bo na vuvuvung, ma ra kaina tutana i kap vaarike ra kaina magit ta kana kaina vuvuvung. 36Ma go iau tatike ta vavat ba ra pakapakana tinata vakuku par a tarai dia tatike, da tir boko diat tana ta ra bung na varkurai. 37Tago kaum tinata iat na valangalanga u, ba na takun ot pa u.

A nilul upi ra magit na padapada varvo

(Mar 8:11-12; Luk 11:29-32)

38Ta ra umana tena tutumu, ma ta ra umana Parisaio dia tatike tana: Tena Vartovo, una pait ta vakilang upi avet a gire. 39Ma i tatike ta diat: A kaina taun tarai ma ra tarai na vaongo, diat ika dia nuk upi ra vakilang, ma pa da ve tar ta vakilang ta diat, Iona ra propet, ia kaka ra vakilang; 40Iona i ga va a utul a bung na keake ma a utul a bung na marum bula ta ra bala i ra en ta, damana bula Natu i ra tutana na va a utul a bung na keake ma a utul a bung na marum ta ra bala na pia. 41A tarai Nineve diat a tur varurung ta ra varkurai ma go ra taun tarai ma diat a kure vakaina, tago dia ga nukpuku ta ra varvai kai Iona, ma tikai i ngala tai Iona go kari. 42A tadar na vavina maro ra matana taubar na tur varurung ta ra varkurai ma go ra taun tarai ma na kure vakaina, tago i ga vut maro ra ngu na gunagunan iat upi na valongore ra kabinana kai Solomon; ma tika.i i ngala tai Solomon go kari.

Ra tabaran i talil

(Luk 11:24-26)

43A tabaran ba i tar irop tai tikai i vanavana ta ra gunagunan pa ta tava tana, i tikan upi ta gunan ba na ngo tana, ma pa ta; 44ma i biti: Ina talil mulai tadav nina ra kubagu iau ga mareng kan ia; ba i tar pot i tana, i gire i langalanga, di ga arupe ma di ga mar ia. 45Ma i agure pa ra lavurua na tabaran bula, dia manga kaina, ma dia ruk par, ma dia ki tana; ma nam ra tutana i manga kaina namur, ma lua pata. Damana bula go ra kaina taun tarai.

Na i Iesu ma ra umana turana

(Mar 3:31-35; Luk 8:19-21)

46Ba i tatata boko dari tai ra kor na tarai, nana ma ra umana turana dia pot, dia turtur ra pia, dia nuk upi ia, upi diat a tata me. [ 47Ma tikai i biti tana: Ea, nam ma ra umana turam go dia turtur ra pia, dia nuk up u, pi avat a tata.] 48Ma i biti tai nina i tar ve: la nagu? To ia ra umana turagu? 49Ma i tu tar kana tarai na vartovo ma i biti: Gire go nagu ma ra umana turagu. 50Tago diat par dia murmur ra nuknuk i Tamagu arama ra bala na bakut, diat a tara na turagu ma ra tara na taigu ma nagu.